دو نوع از آرماتورهای پرکاربرد که در سقف‌های تیرچه و بلوک استفاده می‌شود، میلگرد ممان منفی و ادکا هستند. آنها به جهت ارتقا مقاومت سازه در مقابل حوادث طبیعی به‌کار گرفته می‌شوند. ادکا با استحکام بالا و قابلیت جذب انرژی ضربه ، سازه را در مواجهه با زلزله تقویت می‌کند. از طرفی، ممان منفی با انعطاف‌پذیری بالا و توانایی جابجایی در زلزله ، ساختمان را استحکام می‌بخشد.

میلگرد ممان منفی چیست؟

بین میلگرد ممان منفی و ادکا، میلگرد ممان منفی به‌عنوان یکی از اجزای برجسته در مقاوم‌سازی و افزایش استحکام سازه‌های سقف تیرچه و بلوک به‌کار می‌رود . این نوع میلگرد به‌طور عمده برای برطرف‌کردن لنگر منفی دال سقف استفاده می‌شود.

مهندسان و طراحان پروژه تصور می‌کنند که دهانه تیرچه‌ها به سادگی و با مقدار لنگر صفر ایجاد می‌شود. با این‌حال، به‌دلیل یکپارچه‌سازی دال بتنی سقف، مقداری لنگر منفی ایجاد می‌شود. برای از بین‌بردن و تحمل این لنگر منفی، از میلگرد ممان منفی در ساختار تیرچه‌بلوک استفاده می‌شود. این میلگرد به‌عنوان ممان منفی شناخته خواهد شد.

ساختار سقف تیرچه و بلوک به‌صورت یکپارچه طراحی و احداث می‌شود و مقدار لنگر منفی را در دو طرف تکیه‌گاه ایجاد می‌کند. میلگردهای بالایی که در دهانه‌سازه استفاده می‌شوند، نمی‌توانند لنگر منفی را تحمل کنند.

در این مرحله، میلگرد ممان منفی برای خنثی‌سازی لنگر منفی ضرورت دارد. زاویه خم ممان منفی حداقل ۹۰ درجه است که نقش مهمی در ایجاد انعطاف‌پذیری و کارکرد صحیح آن دارد.

تعریف میلگرد اوتکا چیست؟

میلگرد ادکا یا اوتکا به نام میلگرد عصایی نیز شناخته می‌شود و در زمینه طراحی و اجرای پروژه‌های ساختمانی اهمیت دارد. اصطلاح “ادکا” معنای اردک در زبان روسی را دارد و این نام به‌دلیل شباهت شکل این آرماتور با گردن اردک انتخاب شده است.

میلگرد ادکا یا میلگرد عصایی بیشترین کاربرد خود را در مقاوم‌سازی سازه‌های سقف تیرچه و بلوک دارد. در این نقطه، ادکا به‌عنوان اتصالی بین تیر و تیرچه عمل می‌کند. این میلگرد با قرارگرفتن بر روی تیر بتنی یا بال پایینی تیر فولادی، فضای خالی در تیرچه‌ها را تکمیل خواهد کرد و در برابر خطر ریزش سقف در زمان وقوع حوادث طبیعی مانند زلزله مقاوم خواهد ساخت.

زاویه خمش میلگرد ادکا یا اوتکا حداقل ۱۸۰ درجه است که نشان‌دهنده استحکام و کارکرد مؤثر آن در مقاوم‌سازی و افزایش ایمنی سازه‌ها می‌شود. این آرماتور با ترکیب شکل ظاهری منحصربه‌فرد و کاربرد عملی، از اهمیت ویژه‌ای در پروژه‌های ساختمانی برخوردار است.

تفاوت میلگرد ادکا و ممان منفی

مطابق اطلاعات ارائه‌شده، میلگرد ممان منفی و ادکا دارای کاربردها و ویژگی‌هایی منحصربه‌فرد هستند. در این بخش، تفاوت میلگرد ممان منفی و ادکا را بررسی می‌کنیم.

تفاوت از نظر کاربرد

یکی از نقاط تفاوت مهم این دو نوع میلگرد، در کاربرد آنها در ساخت‌وساز است. میلگرد ممان منفی به‌منظور برطرف‌کردن لنگر منفی در سقف تیرچه و بلوک مورد استفاده قرار می‌گیرد. این آرماتور نیروهای کرنشی و کششی ایجادشده در بالای دال را خنثی می‌کند. از طرف دیگر، میلگرد اوتکا با هدف ایجاد اتصال ترک‌های برشی و پر کردن فضای خالی بین تیرچه‌ها و تیر به‌کار می‌رود.

تفاوت از نظر نحوه نصب

دیگر تفاوت اساسی در این دو نوع میلگرد، در نحوه نصب آنها محسوب می‌شود. برای نصب اوتکا، نیاز به طولی حدود ۱۲ سانتی‌متر از میلگرد‌های کششی به سمت داخل تیرچه است. این امکان وجود دارد که در قسمت انتهایی تیرچه و سطح مقطعی میلگرد کششی نیز قرار گیرد.

از طرف دیگر، ممان منفی با در نظر گرفتن مقدار ۱۵ درصد لنگر خمشی در محل تکیه‌گاه نصب می‌شود. این نوع میلگرد به‌علت وجود لنگر منفی در هر دو طرف تیرچه، باید بر روی سر تیرچه قرار گیرد. در نهایت، انتخاب درست از این دو نوع میلگرد و نصب صحیح آنها تاثیر قابل‌توجهی در استحکام و عملکرد سازه‌ها خواهد داشت.

تفهیم صحیح نقش و کاربرد هر کدام از این محصولات در پروژه‌های ساختمانی، مسئولیت مهمی بر عهده مهندسان و کارشناسان این حوزه است.

میلگرد ممان منفی و ادکا دو نوع آرماتور پرکاربرد در ساختمان‌ها هستند. ممان منفی به تقویت لنگر منفی و کرنش‌ها، ادکا نیز برای اتصال تیرچه‌ها و خنثی‌کردن نیروهای کرنشی به‌کار می‌رود. هر کدام از این میلگردها نقش مهمی در مقاوم‌سازی و استحکام سازه‌ها دارند.